'Be fearless': een perfectionistische valkuil?

“She’s fearless in the pursuit of what sets her soul on fire”: ik kreeg het enkele jaren terug als een passende qoute opgespeld tijdens een feest. Ik was er blij mee; “yes, that’s me’. Of het was misschien vooral mijn ego dat blij was? Gelijk hoe, ondertussen kijk ik helemaal anders naar het ‘fearless zijn’: ik voel me bij momenten nog fear-full en ik heb geen intentie meer om fearless te worden. En daar ligt voor mijn net de moed: erkennen dat er angst is. De moed ligt in het leren omgaan met je angst, niet in het wegduwen van je angst.

Door fearless te willen zijn duw je een deel van jezelf in de schaduw: het is opnieuw zelfafwijzing. Het is nu eenmaal spannend om iets van jezelf in de wereld neer te zetten. Punt. Als je het wegduwt door jezelf op te leggen ‘fearless’ te zijn dan zal het uiteindelijk je droom of verlangen saboteren. Op de één of andere manier komt er steeds weer “iets” tussen. Herkenbaar?

Ik geloof wel in de beste versie van jezelf worden; leven naar je ware grootte: hierbij leer je je angst echt kennen en ermee omgaan. Dat is iets anders dan je ego groot maken en jezelf opblazen. Ken je dat gevoel van jezelf helemaal opspannen en “gaan”? Zo duw je angst weg, voel je ze niet en durf je al eens een sprong wagen. Soms kan dit nodig zijn, in een moment. Maar jezelf opspannen zodat je niet meer echt voelt kan nooit de weg zijn. Angst komt gegarandeerd nog wat bezoekjes brengen want ze wil gehoord en gevoeld worden. Enkele dagen terug las ik rond dit thema volgende tekst van Jeff Foster:

When sadness or fear, anger or loneliness, shame or disgust surge through your nervous system, my love, do not believe for an instant that something is ‘wrong’ with you. That is impossible!

Instead, be honoured that these ancient friends have chosen to visit!

They have come not to hurt you but to heal you, to help you remember your wholeness, your vastness, your capacity for all life. They have come not because you are broken or sick or because you have failed in some way, but because you are a sacred presence in which they may finally receive the love and understanding they’ve always been seeking.

You alone have the courage to feel these feelings, let them pass through to completion, bless them with attention and curiosity! You alone have the power to digest them, breathe into them, drench them with holy awareness.

They have travelled through generations of violence and self-abandonment to find you. They are the orphans of consciousness, the unwanted children of human experience, the frightened and helpless creatures of the psychological night.

You, my love, are the very light they have been seeking since before time was even conceived. Will you turn towards these inner children now? Will you open your arms to the helpless ones inside? Will you drench the sorrow, fear, loneliness and rage you feel now with love?

Will you break the karmic cycle with your breath? Will you accept your sacred role, and become what you are? A fiery vessel of healing! A radiant lover of the darkness! This is surrender!

~Jeff Foster

Een prachtige rake tekst. Hoe ga je nu om met angst? Jeff Foster reikt hierboven alvast enkele mogelijkheden aan die ik in de tekst hierna meeneem. First of all: door ze goed te leren kennen. Door ze niet weg te brullen als je ze opmerkt maar door te luisteren wat het nodig heeft. Belangrijk is om ruimte te creëren waarbinnen je kan onderhandelen. Binnen die ruimte onstaat vrijheid. Je probeert telkens weer vanuit vertrouwen te kiezen i.p.v. uit angst. Maar omdat te doen moet er ruimte zijn om de keuze te kunnen maken naar vertrouwen. Hiervoor zijn er zoveel manieren als er mensen zijn: “wisdom is whatever works for you”, zegt Estés. Hierna beschrijf ik enkele hulpmiddelen die ik o.a. heb meegekregen van Tara Mohr: experimenteer en zie wat jou past.

-C.G. JUNG

Nieuwsgierigheid. Het is één van mijn stokpaardjes; ik pas ze al jaren toe binnen mijn trajecten. Nieuwsgierigheid en angst kunnen niet samen in het zelfde moment bestaan. Wel na elkaar maar niet gelijktijdig: als we onszelf in een sfeer van nieuwsgierigheid kunnen brengen dan gaan we automatisch uit de sfeer van angst. Wanneer je je bang voelt voor iets, vraag jezelf, “waarover kan ik in deze situatie nieuwsgierig zijn?”. Vaak komt angst op in een situatie waar we geen zekerheid hebben over de uitkomst. Kan je nieuwsgierig zijn naar de uitkomst? Vanuit een verwondering, een niet-weten? Kan je je openen voor hetgeen deze situatie je zal leren over het leven, jezelf of de dingen?

Een andere manier is ook om je levendig voor te stellen hoe je met de uitkomst zou omgaan en evalueert hoe ‘slecht’ of ‘erg’ het echt zou zijn. Volg de angst helemaal tot het eindpunt. Angst kan ons vasthouden en wijsmaken dat als je X doet, er vreselijke gevolgen zullen zijn. Zal het effectief zo erg zijn? Concreet komt het neer op je bij elke voorstelling de vraag te stellen “en dan?”. Stel dat je bijvoorbeeld een workshop wil bekend maken en je bent bang dat er onvoldoende interesse zal zijn. Vraag jezelf: “als er niet veel interesse is, wat dan?”. Misschien denk je dan: “ik zal me teleurgesteld voelen en me afvragen of ik wel goed genoeg ben.” Opnieuw vraag je jezelf: “En wat dan?” Enzovoorts. Wellicht kom je uiteindelijk bij een gedachte die ongeveer als volgt klinkt: “Het zou niet fijn zijn maar het is nu ook niet het einde van de wereld”. Zo neem je een deel van de macht van angst weg.

Nog een tool is vragen: “is het waar?” Wellicht is datgene wat angst zegt niet waar. Angst is irrationeel en overbeschermend. Als je jezelf vraagt -à la Byron Katie- of je absoluut zeker kan zijn of de gedachte waar is, krijgt je meestal -zeker naar het einde toe- een neen.

In aanvulling van de nieuwsgierigheid is ook je verbinden met je wijze liefdevolle zelf een stevig hulpmiddel: liefde en angst kunnen niet in hetzelfde moment bestaan. Als we onze handen op ons hart leggen en tegen onzelf zeggen: “het is ok”, hierin ademen, dan verbinden we ons met zachtheid en veiligheid. Of misschien heb je zelf een andere manier om je met liefde te verbinden? Bepaalde muziek, een mantra, een beeld, meditatie, contact met de natuur,… Gebruik wat voor jou werkt.

Wat vaak ook helpt is een personage van je angst maken: op die manier plaats je je angst buiten jezelf; het is een personage dat opduikt in bepaalde situaties. Door je te disidentificeren onstaat er ruimte en keuzevrijheid. Het personage is als het ware een compagnon de route: het wandelt met je mee maar je laat niet toe dat het beslissingen neemt. Dit vraagt enige oefening maar stap voor stap leer je constructieve actie te ondernemen in de aanwezigheid van angst.